Sint-Jan-Dedoper-Kapel

Rond 1650 bouwden de inwoners van Gerheide deze kapel om zich van de veepest te bevrijden. Het stenen gebouw verving de houten kapel, oftewel het Heiligenhuisje, en werd toegewijd aan Sint-Jan-de-Doper. De kapel werd echter te klein bevonden om er kerkelijke diensten te houden. In 1682 begaven een drietal afgevaardigden zich daarom naar de “Apolostieken Vicaris” met de vraag om in de kapel een H. Mis te laten lezen. Dit werd hun toegezegd voor één jaar. De toenmalige pastoor van Balen, E.H. Lauwers, verzette zich hiertegen omdat deze regeling parochianen afsnoepte. Hij werd gesteund door de prelaat van Averbode, die tegen de inwoners van Gerheide een klacht indiende bij Vicaris Steijaerts van het Bisdom den Bosch. Vicaris Steijaerts antwoordde dat het wijs zou zijn om alles in rust te laten en schreef: “wordt er de H. Mis gelezen, dat men voortga met die te lezen; wordt er geen gelezen, dat men dan niet beginne.” Later werd er vrede gesloten en pas in 1694 werd de kapel plechtig gewijd en werden er regelmatig missen gelezen. Na de Franse omwenteling werden de goederen van de kapel van Gerheide verenigd met die van de Kerkfabriek van Balen. In 2008 kreeg de kapel het statuut van beschermd monument.

Met haar Kempisch-Gotische stijl en sobere barokke elementen sluit de kapel van Gerheide sterk aan bij die van Schoor en Rosselaar (ruïne). De Kempische invloed vind je terug in de Kempische bruinsteen, het zadelvormig leien dak en het kleine zeshoekig torentje waarin de bronzen klok is bevestigd.

BRON: Erfgoed Balen